<<Սասնա ծռեր>>էպոսի արժեհամակարգի մասին բանավիճում են հայագետ Արծրունի Հովհաննիսյանը և հայր Կոմիտաս վարդապետ Հովնանյանը: Լսելով նրանց` ես ստացա հետևյալ հարցերի պատասխանները`
Ինչու են Սանասարը և Բաղդասարը մերժում Գագիկ թագավորի ժառանգությունը
Ժառանգությունից հրաժարվելու մեջ ինքնահաստատվելու գաղափարն էր:Նրանք դժվարությունների,արկածների գնով պետք է կառուցեին իրենց տունը: Եվ ինքնահաստատվելու այդ խնդիրը հենց լուծվում է տուն կառուցելով:
Ինչ է նշանակում Սասուն,ինչու հենց ծերունուն խնդրեցին անուն դնել իրենց ամրոցին
Կան մի քանի բացատրություններ:Սան-սուն, սան նշանակում էր սուրբ,իսկ սուն`սյուն: Նաև պետք է հիշել ,որ հայերը միշտ էլ իրենց կառուցած բերդեն ու քաղաքներն կոչում էին իրենց անուններով:Իսկ Սասունը կառուցել էր Սանասարը և կոչել իր անունով:Նաև ծերունու ասածը,որը տեսնելով բերդը բացականչում է<<ցասում, մեծ-մեծ,սասուն քարեր>>:Ծերունուն դիմելու մեջ կար իմաստության խորհուրդ,քանի որ նա սովորական չիբուխ ծխող ծերունի չէր,այլ իմաստուն ծերունի,որին դիմում է հսկա Սանասարը և դնում է ուսերին ու պտտվոմ բերդի շուրջը:Իմաստությունը ուսերին դնելով Սանասարը ասես ավելի է իմաստանում: Սա էլ վկայում է իմաստության խնդրի մասին:Քանի որ հսկան առանց իմաստության ոչինչ է:
Ինչու ծովի հատակից ստացավ Սանասարը իր զենքն ու զրահը: Ինչ խորհրդի կրող էին Քուռկիկ Ջալալին, Թուր Կեծակին եւ Խաչ Պատերազմին
Քանի որ էպոսի հերոսները ջրածին էին,ապա այդ ամենը գտնում է ծովի միջից:Իր բերդը կառուցելուց հետո Սանասարը պետք է պաշտպանի իր ստեղծածը,իսկ դրա համար նա պետք է Աստծուց զորություն ստանա:Քուռկիկ Ջալալին հասարակ ձի չէր, նա աստվածություն էր, Սանասարը պետք է արժանի լիներ նրան հեծնելու համար:Իսկ Թուր կեծակին նա ստանում է,որ պաշտպանի իր հայրենիքը,քանի որ բոլոր սրբերն էլ մի գերբնական,հրեղեն թուր ու ձի ունեն:Խաչի պաշտամունքը Հայաստանում եղել է դեռ քրիստոնեությունից առաջ,որը կրում էին աջ բազուկին:Ստանալով այդ ամենը Սանասարը ասես ավելի է զորեղանում և հզորանում:Այս ամենը վկայում է էպոսի քրիստոնեական արժեհամակարգի մասին:
Էպոսը թաքնագիտական գիտելիքի հանրագիտարա՞ն է, թէ բաց, ընթեռնելի տեքստ
Դա կախված է նրանից ,թե ընթերցողը ինչպես է այն ընթերցում:Ուղղակի որպես տեքստ ընթերցում է,թե էպոսի մեջ փնտրում գտնում է թաքնված գիտելիքներ,խորհուրդներ:
Կարեն Հովհաննիսյան 
1 responses to “Սասնա ծռեր էպոսի արժեհամակարգը”